เรื่องของประเพณีต่าง ๆ มีในทุกชาติทุกภาษา ประเทศไทยก็มีประเพณีไทย ส่วนลักษณะจะแตกต่างไปกับชาติอื่นๆ ประการใดก็แล้วแต่ลักษณะหรือสภาพของแต่ละท้องถิ่นหรือแต่ละสังคม เช่น ประเพณีไทยกับประเพณีจีนต่างกันในหลาย ๆ ด้าน ตั้งแต่เรื่องกิริยา มารยาท การเลือกคู่ หมั้นหมาย แต่งงาน ตาย เป็นต้น ส่วนสังคมไทยนั้นจะเป็นการสืบเนื่องมาจากการนับถือพระพุทธศาสนาก็จะมีอิทธิพลด้านพุทธศาสนาเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย เช่น ประเพณีการบวช ประเพณีเข้าพรรษา ประเพณีออกพรรษา ประเพณีสงกรานต์ ประเพณีลอยกระทง ประเพณีเทศน์มหาชาติ เป็นต้น

         ประเพณีไทย คือ ระเบียบแบบแผนในการปฏิบัติที่เห็นว่าดีกว่าถูกต้องกว่า หรือ เป็นที่ยอมรับของคนส่วนใหญ่ในสังคมไทย และมีการปฏิบัติสืบต่อ ๆ กันมา เช่น การเกิด การตาย การหมั้นหมาย สมรส บวช ปลูกบ้านใหม่ ขึ้นบ้านใหม่ เป็นต้น ประเภทของประเพณีไทยนั้นมี ๔ ประเภท ได้แก่

      
๑. ประเพณีไทยปรัมปรา หมายถึง ประเพณีที่เก่าก่อน ราชบัณฑิตยสถาน ให้ความหมายว่า สืบ ๆ กันมา เก่าก่อน มีมานาน เช่น นิยายปรัมปราต่าง ๆ อาทิ โรบินฮูดแห่งป่าเชอร์วูดที่ช่วยคนจน ของฝรั่ง
     



 ๒. จารีตประเพณีไทย หรือ กฎศีลธรรม (Mores) หมายถึง ประเพณีไทยที่มีศีลธรรมเข้ามาร่วมด้วยจึงเป็นกฎที่มีความสำคัญต่อสวัสดิภาพของสังคมสังคมไทย บังคับให้ปฏิบัติตาม เป็นเรื่องความผิดความถูก ความนิยมที่ยึดถือและถ่ายทอดสืบต่อกันมา เช่น การเล่นชู้ ถือว่าประพฤติชั่วไม่เหมาะสม ผิดศีลธรรม เป็นต้น
      
๓. ขนบประเพณีไทย (Thai Institution) หมายถึง ระเบียบ แบบแผน ที่สังคมตั้งขึ้น กำหนดไว้ให้ปฏิบัติร่วมกันทั้งทางตรง และทางอ้อม ทางตรง ได้แก่ ประเพณีที่มีการกำหนดเป็นระเบียบแบบแผนในการปฏิบัติอย่างชัดแจ้งว่าบุคคลต้องปฏิบัติอย่างไร เข่น การไหว้ครู การศึกษาเล่าเรียน ศาสนา เป็นต้น โดยอ้อม ก็คือประเพณีที่รู้กันโดยทั่วไป โดยไม่ได้วางระเบียบไว้แน่นอน แต่ปฏิบัติได้ เพราะมีการบอกเล่าสืบต่อกันมา หรือจากการที่ผู้ใหญ่หรือบุคคลอื่นปฏิบัติ เช่น แห่นางแมว การจุดบ้องไฟของภาคอีสาน เป็นต้น
         ๔. ธรรมเนียมประเพณีไทย (Thai Convention) หมายถึง ประเพณีไทยที่เกี่ยวกับเรื่องธรรมดา ๆ ไม่มีระเบียบแบบแผนเหมือนขนบธรรมเนียมประเพณีไทย หรือมีความผิดความถูกเหมือนจารีตประเพณี ดังนั้น ธรรมเนียมประเพณีไทยไม่ปฏิบัติตามก็ไม่ผิดหรือมีโทษ เป็นแต่เพียงคนส่วนใหญ่ปฏิบัติกัน และเราก็ปฏิบัติตาม แต่อาจจะไม่เหมือนกับอีกหลายสังคมเป็นเพียงธรรมเนียมของสังคมนั้น ๆ ปฏิบัติกัน เช่น ไทยใช้ช้อนส้อมในการรับประทานอาหาร ฝรั่งใช้มีดกับส้อม เป็นต้น

ประเพณีไทย

เอกลักษณ์ของไทย ร่วมกันอนุรักษ์สืบสานไว้คือไทยแท้ ^^

          ประเพณีไทย หมายถึง กิจกรรมที่มีการกระทำสืบเนื่องกันมา เป็นเอกลักษณ์ของไทยพร้อมทั้งมีความสำคัญต่อสังคมไทย เช่น การแต่งกาย ภาษา วัฒนธรรมไทย ศาสนา ศิลปกรรม กฎหมาย ข้อบังคับ กฎเกณฑ์ คุณธรรม ความเชื่อ ฯลฯ เป็นกฎระเบียบในการประปฏิบัติตนและ การวางตนระหว่างบุคคลในสังคม ตัวอย่างเช่น มารยาทในห้องรับประทานอาหาร ประเพณีไทย นั้นให้ความสำคัญในการให้ความสำคัญกับผู้อาวุโส ผู้น้อยต้องรู้จักมี สัมมาคารวะให้ความเคารพผู้หลักผู้ใหญ่ เช่น เด็กนักเรียนต้องให้ความเคารพครูบาอาจารย์
    ประเพณีล้วนได้รับอิทธิพลมาจากภาวะแวดล้อมภายนอกที่เข้าสู่สังคม รับเอาแบบปฏิบัติที่หลากหลายเข้ามาผสมผสานในการดำรงชีวิตประเพณีจึงเรียกได้ว่าเป็น วิถีแห่งการดำเนินชีวิตของสังคม โดยเฉพาะพระศาสนา ซึ่งมีอิทธิพลต่อประเพณีไทยมากที่สุด วัดวาอารามต่างๆ ในประเทศไทยสะท้อนให้เห็นถึงอิทธิพลของพุทธศาสนาที่มีต่อสังคมไทย และชี้ให้เห็นว่าคนไทยให้ความสำคัญในการบำรุงพระพุทธศาสนาด้วยศิลปกรรมที่ งดงามเพื่อใช้ในพิธีกรรมทางศาสนาตั้งแต่สมัยโบราณ ฯลฯ
              คำว่า “ประเพณี” ตามพจนานุกรมภาษาไทยฉบับบัณฑิตยสถาน ได้กำหนดความหมายประเพณีไว้ว่า ประเพณี คือ ขนบธรรมเนียมแบบแผน ซึ่งสามารถแยกคำต่างๆ ออกได้เป็น ขนบ มีความหมายว่า ระเบียบแบบอย่าง ธรรมเนียม มีความหมายว่า ที่นิยมใช้กันมา และเมื่อนำมารวมกันแล้วก็มีความหมายว่า ความประพฤติที่คนส่วนใหญ่ ยึดถือเป็นแบบแผน และได้ทำการปฏิบัติสืบต่อกันมา จนเป็นต้นแบบที่จะให้คนรุ่นต่อๆ ไปได้ประพฤติปฏิบัติตามกันต่อไป
ดังนั้น ขนบธรรมเนียม หมายความว่า ความประพฤติที่คนส่วนใหญ่ ยึดถือเป็นแบบแผน และได้ทำการปฏิบัติสืบต่อกันมา จนเป็นต้นแบบที่จะให้คนรุ่นต่อๆ ไปได้ประพฤติปฏิบัติตามกันต่อไป

     ประเพณีไทย นั้นเป็นประเพณีที่ได้อิทธิพลอย่างสูงจากพระพุทธศาสนา และอิทธิพลจากศาสนาอื่นเช่น ศาสนาพราหมณ์ และการอพยพของชาวต่างชาติ ตัวอย่างเช่น ชาวจีนก็มีอิทธิพลของประเพณีไทย
     ประเพณีไทยนั้นสามารถแบ่งออกเป็นสามด้านใหญ่ๆ ได้แก่ ภาษา, ศิลปะ และประเพณี


       ภาษาไทย เป็นภาษาประจำชาติของคนไทย ตัวอักษรของภาษาไทยถูกสร้างขึ้นในสมัยพ่อขุนรามคำแหงในปี ค.ศ. 1283 ตัวอักษรของภาษาไทยได้รับอิทธิพลมาจากภาษาบาลี และสันสกฤต จากสื่อขอมโบราณ ในปัจจุบันภาษาไทยประกอบด้วยตัวอักษร 44ตัว (สี่สิบสี่ตัว) ภาษาไทยมีห้าโทนเสียง คือ สามัญ, เอก, โท, ตรี, จัตวา ซึ่งแตกต่างจากภาษาอื่น เช่น ภาษาอังกฤษ คำว่า บ่า กับ บ้า นั้นมีความที่แตกต่างกัน ภาษาไทยในปัจจุบันได้รับอิทธพลมาจากภาษาต่างๆ ทั่วโลกเช่น บาลี, ขอม, มาเล, ภาษาอังกฤษ, ภาษาจีน


          ศิลปะไทย นั้นได้รับอิทธิพลอย่างสูงจากพระเจ้าแผ่นดินและชาววังแต่ครั้งโบราณ ประเพณีการสร้างภาพวาดฝาหนัง ก็ยังถูกนิยมมาใช้เพื่อเล่าเรื่องที่เกี่ยวข้อง กับ พิธีกรรมทางการศาสนา
          ตั้งแต่สมัยโบราณคนไทยให้ความสำคัญกับพระพุทธศาสนา จะเห็นได้ว่าคนไทยจากสมัยโบราณจนถึงปัจจุบันนิยม สร้างสิ่งก่อสร้าง ในทางพระพุทธศาสนา เช่น เจดีย์,วัด,หรือสถูป โดยสิ่งปลูกสร้าง ทางพระพุทธศาสนาเหล่านี้นิยม ใช้ในพิธีกรรมที่สำคัญต่างๆในชุมชน เช่น วัดมักนิยมเป็นที่จัดงานประจำปี นอกจากนี้แล้ววัดจึงเป็นจุดศูนย์กลางของหมู่บ้าน เป็นสถานที่เรียนหนังสือกับเยาวชนและประกอบพิธีกรรมทางศาสนา
          ภาษาบาลีนั้น คำว่าเจดีย์ หมายความว่า จิตใจหรือ เครื่องระลึกเตือนใจ คำว่าสถูปนั้น หมายความว่า เดือน สิ่งปลูกสร้างเหล่านี้ถูกสร้างมาเพื่อต้องการ ให้รำลึกถึงความเชื่อใน พระพุทธศาสนาที่ว่าสังขารของคนนั้นไม่เที่ยงแท้ เมื่อมีการเกิดก็ย่อมต้องมีวันแตกดับได้เป็นไปตามปัจจัยของโลก คนสมัยก่อนจึงมีประเพณีนิยมสร้างเจดีย์ใน วัดเพื่อเตือนใจคนในสังคมไม่ให้ทำความชั่ว และหมั่นสร้างความดีเพื่อเป็นคุณประโยชน์ต่อตนเองและสังคมในภพนี้และภพหน้า
          เจดีย์ยังนิยมให้สร้างขึ้นเพื่อบรรจุอัฐิของพระพุทธรูป หากบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ของพระพุทธเจ้าหรือ ของพระมหากษัตริย์นั้นก็จะเรียกว่าธาตุเจดีย์


          ประเพณีไทย เป็นขนบธรรมเนียมอันดีงามที่สืบทอดต่อกันมา ล้วนแตกต่างกันไปตามความเชื่อ ความผูกพันของผู้คนต่อพุทธศาสนา และการดำรงชีวิตที่สอดประสานกับฤดูกาลและ ธรรมชาติอย่างชาญฉลาดของชาวบ้านในแต่ละท้องถิ่น ทั่วแผ่นดินไทย เช่น 
          ภาคเหนือ ประเพณีบวชลูกแก้วของคนไต หรือชาวไทยใหญ่ที่ จังหวัดแม่ฮ่องสอน 
          ภาคอีสาน ประเพณีบุญบั้งไฟ ของชาวจังหวัดยโสธร            
          ภาคกลาง ประเพณีทำขวัญข้าว ของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา    
          ภาคใต้ ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ ของชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช ฯลฯ
          ประเพณี และอารยธรรมไทยยังนำมาซึ่งการท่องเที่ยว และเป็นที่รู้จักและประทับใจแก่ชาติอื่น นับเป็นมรดกอันล้ำค่าที่เราคนไทยควรอนุรักษ์ และสืบสานให้ยาวนานตลอดไป

ประเพณีไทย

เอกลักษณ์ของไทย ร่วมกันอนุรักษ์สืบสานไว้คือไทยแท้ ^^

การเล่นโพงพาง เล่นได้ไม่จำกัดจำนวนผู้เล่น


วิธีเล่น
     เลือกคนที่เป็นปลา โดยการจับไม้สั้นไม้ยาว เอาผ้าผูกตาคนที่เป็นปลา แล้วหมุน 3 รอบ ผู้เล่นคนอื่นๆ ล้อมวงจับมือกันเดินเป็นวงกลม ผู้เป็นโพงพางจะถูกปิดตาอยู่ตรงกลาง เด็กจะท่องกลอน พร้อมร้องเพลงประกอบ "โพงพางเอย ปลาเข้าลอด ปลาตาบอด เข้าลอดโพงพาง" และถามว่า "ปลาเป็นหรือปลาตาย" ถ้าตอบว่า "ปลาเป็น" เพื่อนก็เคลื่อนที่ได้ ถ้าตอบว่า "ปลาตาย" เพื่อนต้องนั่งอยู่กับที่ โพงพางก็จับเพื่อนเพื่อทายชื่อ (ผู้ที่เป็นปลา ซึ่งถูกปิดตาจะต้องทายว่า ผู้ที่ถูกจับได้เป็นใคร ชื่ออะไร) ถ้าทายชื่อผิด ก็ต้องเป็นโพงพางต่อ นี่คือประเพณีการเล่นโพงพาง

    
     ขนบธรรมเนียมประเพณีไทยอันดีงามของชาวไทยนั้นสืบทอดกันมายาวนานตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษของเราเป็นสมบัติอันล้ำค่ายิ่งผูกพันในน้ำใจของคนไทยด้วยกัน ชาวต่างประเทศก็มีความประทับใจในใบหน้ายิ้มแย้มแจ่มใสและความมีน้ำใจของคนไทยทุกคนจึงให้สมญานามว่าเราเป็น  “สยามเมืองยิ้ม”  ขนบธรรมเนียมประเพณีไทย อันดีงามของพี่น้องชาวไทย มีมาก ลูกผู้ชายมีความกตัญญู รักและเคารพพ่อ – แม่  และผู้มีอุปการะคุณก่อนการเข้าพิธีการแต่งงานต้องมีการบวชทดแทนบุญคุณของพ่อแม่ และบุพการีก่อนจะเข้าพิธีแต่งงานต้องมีการสู่ขอมีญาติสนิทมิตรสหายมาร่วมพิธีกันมากมายเป็นสักขีพยาน หรือการจัดงานประเพณีไทยก็มีการจัดงานรื่นเริงประกอบพิธี  เช่น ภาคใต้มีหนังตะลุง  ภาคอีสานมีหมอลำที่โคราชก็มีเพลงโคราชขับกล่อมสร้างความบันเทิง ภาคเหนือก็มีสะล้อซอซึงบรรเลง ภาคกลางก็มีเพลงลำตัดให้สัมผัสความรื่นเริง  เป็นต้น

     ขนบธรรมเนียม ประเพณีไทย อันดีงามของพี่น้องเราชาวไทย มีคุณค่ามาก เป็นประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตมาก  แต่สภาพการณ์ในปัจจุบันการสืบทอดมรดกอันดีมีคุณค่าขาดการสืบทอดกันไปมากเป็นที่น่าเสียดาย เช่น ในอดีตประเพณีสงกรานต์ จะมีการรดน้ำดำหัวให้กับผู้ใหญ่น้ำที่ใช้รดจะเป็นน้ำฝนที่เก็บเอาไว้ในตุ่มของแต่ละบ้าน เมื่อรดน้ำไปแล้วก็จะใช้น้ำฝนจากตุ่มบ้านของผู้ใหญ่ที่ไปรด เพื่อใช้รดผู้ใหญ่บ้านต่อไป  สำหรับการรดน้ำกันเองจะใช้น้ำจากสระที่ใสสะอาดรดกัน หรือการมีคู่ครองลูกผู้ชายไทยทุกคน รักชอบพอใครจะมีการเกี้ยวพาราสีกันโดยไม่มีการแตะเนื้อต้องตัวเมื่อตกลงปลงใจจะครอง
นี่คือตัวอย่างส่วนหนึ่งของขนบธรรมเนียมประเพณีไทยอันดีงาม ของชาวไทยที่สืบทอดกันมานาน

     สำหรับในปัจจุบันประเพณีไทย มีการเปลี่ยนแปลงแปรผันไปมาก เช่น ชายหญิงจะมีความสัมพันธ์ทางเพศต่อกันก่อนมีพิธีการแต่งงาน  วันสงกรานต์ก็ใช้น้ำสารพัดชนิดมาสาดรดกัน น้ำคู น้ำคลอง ฯลฯ  ซึ่งไม่สะอาดมาสาดรดกัน บางกลุ่มถึงกับใช้น้ำแข็งก้อนมาใช้ในวันสงกรานต์มาเหวี่ยงรดกันเป็น อันตรายต่อร่างกายของผู้รับเป็นอย่างยิ่งการจัดงานเลี้ยงดูกันในโอกาสวันสำคัญ  เช่น งานแต่งงาน งานบวช  งานเทศกาล ฯลฯ ทุกคนจะนำอาหารดิบจากบ้านมาร่วมกันปรุง ไก่ หอย  กุ้ง ปู ปลา ที่มี่อยู่ตามธรรมชาติมาช่วยกันปรุงไม่ต้องไปซื้อหาเสียค่าใช้จ่ายให้สิ้นเปลืองทุกคน มีความสุขร่วมกันมรดกทางวัฒนธรรมประเพณีไทยอันดีงามของชาวไทยเหล่านี้ค่อนข้างเลือนหายไปทำไมทุกคนไม่ช่วยกันอนุรักษ์รักษาเอาไว้ให้มีการสืบทอดกันต่อไป  ช่วยกันดูแลรักษาไปให้เป็นสมบัติของแผ่นดิน  พวกเราทุกคนนั้นมีบทบาทอันสำคัญในการช่วยสืบทอดขนบธรรมเนียมประเพณีไทยอันดีงามเหล่านี้ ปลุกจิตสำนึกศิษย์ทุกคนให้ปฏิบัติตนตามระเบียบประเพณีไทยอันดีงามของชาวไทยต่อไป  อย่าให้สมญานามของเราจาก  “สยามเมืองยิ้ม”  เป็น “สยามเมืองแย่”  ช่วยกันแก้ช่วยกันพัฒนาให้สมคุณค่าแผ่นดินไทย แผ่นดินทอง

ประเพณีไทย

เอกลักษณ์ของไทย ร่วมกันอนุรักษ์สืบสานไว้คือไทยแท้ ^^